Bu makalede Pencerelerin kullanımı, Pencere ölçüleri, standart pencere ölçüleri, pencere ölçüsü nasıl alınır başlıkları incelenecektir.
Pencereler binaların iç hacmi ile binanın dışı arasında bağlantı kurar. Pencereler binaların iç hacmini yağmur, kar, rüzgâr, fazla ısı ve ışık gibi dış etkenlerden korumakla beraber içeriye temiz hava ve gün ışığı girmesini sağlar. Dışarıdan görünmeyi engellemek, gürültünün içeriye girmesini engellemek gibi görevleri de vardır. Bu nedenle pencere kullanımı ve pencere ölçüleri oldukça önemlidir.
Sağlıklı pencere kullanımı için binaların olanaklarına ve ihtiyaçlarına göre pencere ölçüleri belirlenmektedir. Yaşam alanlarının biçimine göre standart pencere ölçüleri bulunmaktadır. Bir pencerenin boyutları biçimi bütün içinde düzenlenmesi ve yapısal açılardan özenle incelenerek seçilmesi gerekmektedir.
Standart pencere ölçülerini belirleyen belli başlı etkenler bulunmaktadır. Bu etkenler;
Yaşam alanlarında yeterli ışık sağlamak için pencere büyüklüğünü oda yüzeyi metrekaresine göre veya içindeki eşya ve buna benzerin durumuna öre ayarlamak gerekir. Standart orantılar yapılan incelemeler sonucunda 1/3, 1/5, ½ olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte, sürekli oturulan yaşam alanlarında1/6-1/10 döşeme yüzeyi=pencere yüzeyi olarak kabul edilmektedir. Pencerenin bulunduğu yerin ortasında pencere önünden ölçülen derinliğin yarısında yerden 80-100 cm yükseklikteki P noktasında ışık şiddeti 50 lüksten az olmamalı ve yan duvarlardan 1m uzaklıkta bu miktar % 1’i geçmemelidir.
Standart pencere ölçüleri belirlenirken gün ışığı ve aydınlatma önemli etkenlerden biridir.
Pencere ile havalandırma teknik olarak iç ve dış ısı farklıklıları ve rüzgâr basıncının etkisi ile sağlanmaktadır. Havalandırmayı sağlayabilmek için hava giriş çıkış kanal ve kanatlarının her ikisinin de 300 cm2 olması standart ölçülere uygundur. Pencere çeşitleri açısından en çok havalandırma etkisi olan pencereler düşey sürme pencerelerdir. Standart pencereler pencerenin alt tarafında temiz hava girişi üst tarafında kirli havca çıkışı sağlanacak şekilde ayarlanırlar. Yaşam alanının ihtiyacına göre büyük ya da küçük pencereler kullanılabilir. Genel olarak yaşam alanlarında sürekli havalandırmayı sağlayacak standart ölçüler kullanılır. Bu standar ölçüler belirlenirken yaşamı kolaylaştırıcı ve kullanıcı sağlığı için en uygun olanı belirlenmelidir.
Pencere yüksekliğinin belirlenmesinde temel olan korkuluk yüksekliğidir. Standart korku yüksekliği en çok 1 m olarak kabul edilmektedir. Pencerenin üst kenarı lento altı bitmiş döşeme üzerinde en fazla 2 m olmalıdır. Yaşam alanı içinde oturmakta olan biri için dışarının rahat görünmesi açısından korkuluk yüksekliğinin 0,75 ten daha yüksek olmaması gerekmektedir. Yatak odalarında yatak temel alındığında dışarının görünebilmesi için korkuluk yüksekliği 0,65 m olması gerekir. Genel standartlara göre en küçük pencere 0,65×0,85 olmalıdır.
Isı yalıtımı açısından değerlendirildiğinde pencere boyutları iç hacmin olanaklarına göre olabilecek en küçük boyutlarda olmalıdır. Isı geçirgenlik kat sayısının belirlenmesinde derzlerin uzunluğu ve yalıtma özelliği önemli etkenlerdir. Farklı pencere tiplerinde, havalandırma ihtiyacının durumuna bağlı olarak pencere yüzeyinin derz uzunluğuna oranı, rüzgâr etkisine ve iç kapıların hava geçirme durumuna göre değişmektedir.
Yaşam alanlarının boyut, biçim ve diğer çeşitli özellikleri pencere standartlarını belirlemede etkili olmaktadır. Türkiye’ de genel olarak konut pencere standart ölçüleri aynıdır. Türkiye standartlarındaki pencereler 1.50 m yükseklik ve 1.50 m genişlik tek kanatlı pencereler ve 1.50 yükseklik 2.00 m genişliğe sahip 2 kanatlı veya ortadan tek kanatlı pencerelerdir. 1.50 cm en ve 1.50 boy ve 2.00 cm en 1.50 boy pencereler genel olarak kullanılan pencerelerdir.
Pencere ölçüsü nasıl alınır sorusunun cevabı için öncelikle dikkatli olmak gerektiğini belirtelim. Pencere ölçüsü almak için öncelikle profesyonel bir yaklaşım gerekir. Pencere ölçüsü almak için öncelikle elinizde bir not defteri veya A4 kâğıdı olması gerekir. Pencerenin şekli bu kâğıda çizilerek ölçü alma işlemine başlayabilirsiniz.
Ölçü alırken pencerenizin dış kısmından ölçü almanız gerekmektedir, böylece net ölçü almış olursunuz. Pencere ölçüsü, pencerenin dış kısmından iki duvar arasını ölçerek alınır. Çıkarılan ölçülerden her hangi bir pay düşülmez. Yükseklik ölçüsü alırken eğer mermerleriniz değişecek ise ölçüden 1 cm düşülür. Eğer değişecek pencere ahşap ise yükseklik ölçüsünden 2 cm düşmeniz gerekir böylece net ölçülere ulaşabilirsiniz.